यातायात व्यवसायी सधैंजसो सडक र सरकारको लाइसेन्स दिने प्रक्रिया नै गलत भएको कारण देखाउँदै दुर्घटना बढेको जिकिर गर्छन् । जबकि, पर्यटक बस चलाउने र अन्य सार्वजनिक सवारी चलाउने दुवै चालकले समान प्रक्रियाबाट लाइसेन्ट पाउँछन् र सडक पनि उही हो ।
केदार दाहाल/ शिव बोहरा
काठमाडौं, २२ मंसिर- सार्वजनिक सवारी दुर्घटनामा दैनिकजसो यात्रुको ज्यान गइरहेको छ । दसैंयता विभिन्न स्थानमा भएका दुर्घटनामा परी ५ सयभन्दा बढीले ज्यान गुमाइसकेका छन् ।दैनिक बढिरहेको दुर्घटनाको ग्राफले यात्रुहरू मनोवैज्ञानिक त्रासमा छन् । तर, उस्तै प्रकृतिका पर्यटक गाडी भने अहिलेसम्म गम्भीर दुर्घटनामा परेका उदाहरण छैनन् । पर्यटक गाडी चल्न थालेको दशकौं भइसक्दा पनि दुर्घटना नहुनुले प्रष्ट हुन्छ— सार्वजनिक सवारी दुर्घटना हुनुमा मुख्य जिम्मेवार चालक नै हुन् !
यातायात व्यवसायी सधैंजसो सडक र सरकारको लाइसेन्स दिने प्रक्रिया नै गलत भएको कारण देखाउँदै दुर्घटना बढेको जिकिर गर्छन् । जबकि, पर्यटक बस चलाउने र अन्य सार्वजनिक सवारी चलाउने दुवै चालकले समान प्रक्रियाबाट लाइसेन्ट पाउँछन् र सडक पनि उही हो ।
तुलनात्मक रूपमा सार्वजनिक सवारी ग्रामीण भेगमा जाने गरे पनि धेरैजसो दुर्घटना पक्की सडक र राजमार्गमै हुने गरेका छन् । पर्यटक गाडी पनि सोही सडकमा गुड्छन् तर यी दुर्घटनामा पर्दैनन् किन ? “पर्यटक गाडीमा सिटभन्दा बढी एउटा पनि यात्रु राख्दैनौं र गाडीको गति पनि सीमित हुन्छ, त्यसकारण दुर्घटना हुदैन,” नेपाल टुरिस्ट भेइकल एसोसिएसनका अध्यक्ष रामशरण कार्की भन्छन्, “पर्यटक गाडीका चालक र सहचालकलाई राम्रो तालिम दिएरमात्र गाडी चलाउन पठाउने गरिएको छ ।”
जत्ति नै राम्रो बाटो भए पनि प्रतिघण्टा ७० किलोमिटरभन्दा बढी गतिमा प्रतिबन्ध लगाइएको उनले बताए । “अन्य स्थानमा ४०÷५० भन्दा बढी गति हुँदैन,” कार्कीले थपे, “पर्यटक गाडीको प्रायः गति सीमित हुन्छ, ओभरटेक सकेसम्म गरिँदैन, जथाभावी यात्रु चढाउने र ओराल्ने काम हुँदैन ।”
सार्वजनिक यातायात क्षेत्रमा बढी समस्या देखिनुको मुख्य कारण अस्वस्थ्य प्रतिस्पर्धा नै भएको नेपाल यातायात व्यवसायी राष्ट्रिय महासंघका महासचिव सरोज सिटौला स्वीकार्छन् । “पर्यटक बसहरू निश्चित स्थानबाट यात्रु बोकेर हिँडेपछि गन्तव्यमा नपुग्दासम्म (खाना खानेबाहेक) रोक्दैनन् । तर, अन्य सार्वजनिक सवारी यात्रु चढाउन÷ओराल्न अस्वस्थ्य प्रतिस्पर्धा गर्छन्,” सिटौला भन्छन्, “यिनै कारणले गर्दा पर्यटक बसभन्दा अन्य सवारी बढी दुर्घटना भएका हुन सक्छन् ।”
पर्यटक गाडीले वार्षिक आन्तरिक र बाह्य गरेर १० लाखभन्दा बढी यात्रुलाई ओसार्छन् । देशभर दैनिक ठूला÷साना गरी १,५०० भन्दा बढी पर्यटक गाडी गुड्छन् । “अरु सार्वजनिक गाडी बढी गतिमा धेरै लामो दूरी चल्छन्,” कार्की भन्छन्, “पर्यटक गाडी दैनिक औसत ३ सय किलोमिटरभन्दा बढी गुड्दैनन् ।”
पर्यटक गाडीले काठमाडौंदेखि पोखरा, सौराह, लुम्बिनीलगायत क्षेत्रमा सेवा दिइरहेका छन् । कार, भ्यान, माइक्रोमार्फत पनि उनीहरूले देशभरि सेवा विस्तार गरेका छन् ।
सवारी दुर्घटनाका कारण अकालमा ज्यान जाने डरले महँगो भाडा तिरेरै भए पनि यात्रुहरूले पर्यटक गाडी रोज्न थालेका छन् । सम्बद्ध व्यवसायीका अनुसार पर्यटक गाडीमा ५० प्रतिशत सिट नेपालीले भरिने गरेका छन् ।
“दुर्घटनाको डरले केही रकम बढी तिरेरै भए पनि यात्रुहरू पर्यटक गाडी चढ्न थालेका छन्,” अध्यक्ष कार्की भन्छन्, “पर्यटक नहुँदा पनि गाडी खाली हुँदैनन् ।” हाल काठमाडौंदेखि पोखराका लागि अन्य सार्वजनिक गाडीले ४ सय रुपैयाँ भाडा लिन्छन्, जबकि पर्यटक गाडीको भाडा ७ सय रुपैयाँ छ ।
केदार दाहाल/ शिव बोहरा
काठमाडौं, २२ मंसिर- सार्वजनिक सवारी दुर्घटनामा दैनिकजसो यात्रुको ज्यान गइरहेको छ । दसैंयता विभिन्न स्थानमा भएका दुर्घटनामा परी ५ सयभन्दा बढीले ज्यान गुमाइसकेका छन् ।दैनिक बढिरहेको दुर्घटनाको ग्राफले यात्रुहरू मनोवैज्ञानिक त्रासमा छन् । तर, उस्तै प्रकृतिका पर्यटक गाडी भने अहिलेसम्म गम्भीर दुर्घटनामा परेका उदाहरण छैनन् । पर्यटक गाडी चल्न थालेको दशकौं भइसक्दा पनि दुर्घटना नहुनुले प्रष्ट हुन्छ— सार्वजनिक सवारी दुर्घटना हुनुमा मुख्य जिम्मेवार चालक नै हुन् !
यातायात व्यवसायी सधैंजसो सडक र सरकारको लाइसेन्स दिने प्रक्रिया नै गलत भएको कारण देखाउँदै दुर्घटना बढेको जिकिर गर्छन् । जबकि, पर्यटक बस चलाउने र अन्य सार्वजनिक सवारी चलाउने दुवै चालकले समान प्रक्रियाबाट लाइसेन्ट पाउँछन् र सडक पनि उही हो ।
तुलनात्मक रूपमा सार्वजनिक सवारी ग्रामीण भेगमा जाने गरे पनि धेरैजसो दुर्घटना पक्की सडक र राजमार्गमै हुने गरेका छन् । पर्यटक गाडी पनि सोही सडकमा गुड्छन् तर यी दुर्घटनामा पर्दैनन् किन ? “पर्यटक गाडीमा सिटभन्दा बढी एउटा पनि यात्रु राख्दैनौं र गाडीको गति पनि सीमित हुन्छ, त्यसकारण दुर्घटना हुदैन,” नेपाल टुरिस्ट भेइकल एसोसिएसनका अध्यक्ष रामशरण कार्की भन्छन्, “पर्यटक गाडीका चालक र सहचालकलाई राम्रो तालिम दिएरमात्र गाडी चलाउन पठाउने गरिएको छ ।”
जत्ति नै राम्रो बाटो भए पनि प्रतिघण्टा ७० किलोमिटरभन्दा बढी गतिमा प्रतिबन्ध लगाइएको उनले बताए । “अन्य स्थानमा ४०÷५० भन्दा बढी गति हुँदैन,” कार्कीले थपे, “पर्यटक गाडीको प्रायः गति सीमित हुन्छ, ओभरटेक सकेसम्म गरिँदैन, जथाभावी यात्रु चढाउने र ओराल्ने काम हुँदैन ।”
सार्वजनिक यातायात क्षेत्रमा बढी समस्या देखिनुको मुख्य कारण अस्वस्थ्य प्रतिस्पर्धा नै भएको नेपाल यातायात व्यवसायी राष्ट्रिय महासंघका महासचिव सरोज सिटौला स्वीकार्छन् । “पर्यटक बसहरू निश्चित स्थानबाट यात्रु बोकेर हिँडेपछि गन्तव्यमा नपुग्दासम्म (खाना खानेबाहेक) रोक्दैनन् । तर, अन्य सार्वजनिक सवारी यात्रु चढाउन÷ओराल्न अस्वस्थ्य प्रतिस्पर्धा गर्छन्,” सिटौला भन्छन्, “यिनै कारणले गर्दा पर्यटक बसभन्दा अन्य सवारी बढी दुर्घटना भएका हुन सक्छन् ।”
पर्यटक गाडीले वार्षिक आन्तरिक र बाह्य गरेर १० लाखभन्दा बढी यात्रुलाई ओसार्छन् । देशभर दैनिक ठूला÷साना गरी १,५०० भन्दा बढी पर्यटक गाडी गुड्छन् । “अरु सार्वजनिक गाडी बढी गतिमा धेरै लामो दूरी चल्छन्,” कार्की भन्छन्, “पर्यटक गाडी दैनिक औसत ३ सय किलोमिटरभन्दा बढी गुड्दैनन् ।”
पर्यटक गाडीले काठमाडौंदेखि पोखरा, सौराह, लुम्बिनीलगायत क्षेत्रमा सेवा दिइरहेका छन् । कार, भ्यान, माइक्रोमार्फत पनि उनीहरूले देशभरि सेवा विस्तार गरेका छन् ।
सवारी दुर्घटनाका कारण अकालमा ज्यान जाने डरले महँगो भाडा तिरेरै भए पनि यात्रुहरूले पर्यटक गाडी रोज्न थालेका छन् । सम्बद्ध व्यवसायीका अनुसार पर्यटक गाडीमा ५० प्रतिशत सिट नेपालीले भरिने गरेका छन् ।
“दुर्घटनाको डरले केही रकम बढी तिरेरै भए पनि यात्रुहरू पर्यटक गाडी चढ्न थालेका छन्,” अध्यक्ष कार्की भन्छन्, “पर्यटक नहुँदा पनि गाडी खाली हुँदैनन् ।” हाल काठमाडौंदेखि पोखराका लागि अन्य सार्वजनिक गाडीले ४ सय रुपैयाँ भाडा लिन्छन्, जबकि पर्यटक गाडीको भाडा ७ सय रुपैयाँ छ ।
No comments:
Post a Comment