बर्सेनि १२ अर्बका ३० लाख मोबाइल बिक्री

केदार दाहाल

काठमाडौं, २३ चैत ।  नेपाल दूरसञ्चार प्राधिकरणका अनुसार ०७१ साल असोज मसान्तसम्ममा नेपालका ९५.५८ प्रतिशत मानिसहरू दूरसञ्चारको पहँुचमा पुगिसकेका छन्, जसमध्ये ८५.५८ अर्थात् २ करोड २६ लाख ७५ हजार २४ जना मोबाइल प्रयोगकर्ता छन् । इन्टरनेटमा प्रत्यक्ष पहँुच हुने नेपालीहरूको संख्या ३५.२८ प्रतिशत छ । दूरसञ्चार र इन्टरनेटमा नेपालीकोको पहुँचको यो तथ्यांकनै पछिल्लो १ दशकयताको सूचना प्रविधि क्रान्तिको परिणाम हो ।
नेपालमा हरेक वर्ष १२ अर्ब रुपैयाँबराबरको ३० लाखभन्दा बढी फोनसेट बिक्री हुन्छ । बजारमा १ हजारदेखि १ लाख रुपैयाँसम्मका मोबाइल सेट उपलब्ध छन् । स्मार्टफोन सेट भने ३ हजार रुपैयाँभन्दा माथिका छन् । नेपाली बजारमा सबैभन्दा बढी सामसुङले ४५ प्रतिशत बजार हिस्सा आफ्नो भएको दाबी गरेको छ ।
पछिल्लो अवधिमा हुवाबेले सामसुङ पछाडि आफ्नो बजार बढी भएको जिकिर गरेको छ । त्यसो त एप्पलले हालै मात्र आइफोनको आधिकारिक विक्रेता नियुक्त गरेको छ । यद्यपि यसले पनि नेपाली बजारमा राम्रै प्रभुत्व जमाएको छ । सामसुङ र हुवाबेले स्मार्टफोन क्याफे चलाएरै उपभोक्तालाई त्यस्ता फोन चलाएर सिक्ने अवसर दिन्छन् ।
कुनै बेला विश्व मोबाइल बजारमा अधिपत्य जमाएको नोकियाले अहिले आफ्नो अस्तित्व माइक्रोसफ्टलाई सुम्पिएको छ । विन्डोज अपरेटिङ सिस्टमका माइक्रोसफ्ट नोकिया लुमिया सिरिजका सेटले पनि उपभोक्ताहरूलाई आकर्षित गरेका छन् । यसबाहेक इन्डो चाइनिज र चाइनिज ब्रान्डका स्मार्ट फोनले कुल झन्डै ५० प्रतिशत बजार हिस्सा ओगट छन् । एक भारतीय म्यागजिनले गरेको सर्वेक्षणअनुसार संसारभरका कन्ज्युमर प्रोडक्टमध्ये पहिलो नम्बरमा मोबाइल फोन छ । त्यसपछि टेलिभिजन, कार, कम्प्युटर, रेफ्रिजरेटर पर्छन् ।
अधिकांश नेपालीका आफन्त वा साथीभाइ विदेशमा भएकाले महँगा स्मार्टफोनका सेटहरू मगाउने टे«न्ड पनि उत्तिकै रहेको मोबाइल व्यवसायी संघका अध्यक्ष आविष्कार बावु श्रेष्ठ बताउँछन । एप्पलको आइफोनका उपभोक्ता नेपालमा धेरै हुनुले यसलाई थप पुष्टि गर्छ  ।
स्मार्ट फोन विद्यार्थीदेखि उच्च तहका व्यवसायीहरूसम्मका लागि उपयोगी छन् । १० हजार रुपैयाँदेखि २५ हजार रुपैयाँसम्मका स्मार्ट फोन धेरै बिक्री हुन्छन्, जसको मुख्य कारण भनेकै क्यामेरालगायत सबै किसिमका फिचर र एप्लिकेसन सहज रूपमा प्रयोग गर्न पाइयोेस् भन्ने भएको श्रेष्ठको बुझाइ छ । यो मूल्यभित्र स्टान्र्डड लेभलका स्मार्टफोन पाइन्छन् ।
एक दशकअघि र पछि
एक दशकअघि मात्र पनि धेरैले मोबाइल फोन यसरी सर्वसुलभ हुनेछ र यसमा यस्ता फिचरहरू आउनेछन् भनेर कल्पनासम्म गरेका थिएनन् । पछि टचफोन आएपछि एप्स डाउनलोड गर्न मिल्ने अपरेटिङ सिस्टम सञ्चालनमा आए । अहिले त मोबाइल फोन मानिसको जीवनशैलीमै जोडिएको छ । एकछिन मोबाइल साथमा नहँुदा सकस अनुभव गर्नुपर्ने अवस्था हुन्छ ।
किप्याडयुक्त नोकियाका सेट अत्याधुनिक थिए, तर त्यसमा इनबिल्ट एप्लिकेसनमात्र चल्थे । अहिले स्मार्टफोनको विकास प्रक्रिया यति तीव्र छ कि ठूला ब्रान्डेड कम्पनीहरूमा ‘को अघि जाने’ भन्ने ठूलै प्रतिस्पर्धा छ । केही समयअघि मात्र जियोनी ब्रान्डमा चाइनिज मोबाइल कम्पनीले नेपालमा सबैभन्दा पातलो स्मार्ट फोनसेट सार्वजनिक ग¥यो । यस्तै घनले ठोक्न मिल्ने स्मार्टफोन पनि नेपाली बजारमा आएका छन् । जर्मन कम्पनीद्वारा निर्मित रगगियर ब्रान्डको मोबाइल ग्यालेक्सी टेक्नोलोजिजले नेपालमा भिœयाएको हो । जुनसेटमा ढुंगामा खस्दा पनि नफुट्ने, पानी पनि नपस्ने बताइन्छ । अब चाँडै दुवैतिर (डबल) स्क्रिन भएका पातला सेट आउने अनुमान विशेषज्ञहरूको छ । स्मल चिप्सको प्रयोगबाट मोबाइल सेट निर्माण हुने भएकाले मोबाइल सेट अझै पातलो र सानो हुने उनीहरूको तर्क छ ।
समय कति परिवर्तनशील छ प्रविधिका आधारमा भन्ने हो दशकभित्रै युग फेरिन्छ । कुनै समय ल्यापटपको मार्केट पिक मा रहँदा एसेम्बल डेस्कटप कम्प्युटर व्यवसायीहरू ससंकित हुन्थे । ल्यापटपका विभिन्न ब्रान्ड (महँगादेखि सस्तासम्म) सबैले उपभोक्ताको साथ पाउँथे । स्मार्ट मोबाइलबाटै फोनमा कुरा गर्नेदेखि कम्प्युटरबाट हुने कतिपय महत्वपूर्ण कामसमेत हुने भएकाले स्मार्टफोन प्राथमिकतामा पर्न थालेका हुन् ।
यो डिजिटल युग हो, जहाँ विश्वभरका २ अर्ब मानिस इन्टरनेटको पहुँचमा छन् । त्यसैले अहिले हातमै बोकेर हिँड्न मिल्ने यो डिभाइसले सबैको मन जितेको छ । स्मार्टफोनमा उपलब्ध एप्लिकेसनले त प्रविधिका प्रयोगकर्ताहरूलाई अझ सजिलो बनाइदिएको छ । फेसबुक, ट्विटर, ह्वाट्स अप, भाइबर, स्काइप जस्ता फ्रि एप्लिेकसन्स राखेर जहाँ पुगे पनि आफूले चाहेको व्यक्तिसँग कुराकानी गर्न पाइने भएपछि स्मार्ट फोनसेट सबैको रोजाइमा परेका हुन् ।
दैनिक जीवनका लागि क्यालेन्डर हेर्न होस् वा छिनछिनका समाचार हेर्न होस् अथवा अझै भनौ लोडसेडिङको पछिल्लो रुटिन बुझ्न होस् नेपाली गहनाको बजार बुझ्न होस्, नेपाली डिक्सनरी खोतल्न होस वा मनोरन्जनका लागि भच्र्युअल गेम वा गीत सुन्न नै किन नहोस आँखा स्मार्टफोट मै । विश्वभर सित्तैमा फोन गर्न होस् वा फेसबुक तथा ट्विटरमा स्टाटस, ट्वीट अपडेट गर्न होस, कसैलाई इमेल गर्न होस् यी सबै कामका लागि एउटै फोन पर्याप्त हुन्छ । स्मार्टफोनको लत कतिसम्म छ भने हातमा घडी लगाए पनि समय हेर्नसमेत फोनसेट नै हेर्छन् ।
सामसुङ नेपालको लागि आधिकारिक विक्रेता आईएम बिजनेसका वरिष्ठ प्रबन्धक प्रणय स्थापित स्मार्ट फोनले मानिसको दैनिकीमा सहयोग पु¥याएको बताउँछन् । स्थापित भन्छन्, “स्मार्ट फोनका लागि बनेका हजारौं एप्समध्ये आफूलाई उपयुक्त हुने एप्स डाउनलोड गरेर त्यसको सुविधा उपभोग गर्न सकिन्छ ।” मोबाइल सेवाप्रदायक संस्थाहरूले थ्रिजी इन्टरनेट तथा डाटा इन्टरनेट सेवा सिमकार्डमै उपलब्ध गराएकाले पनि इन्टरनेट सेवा प्रयोग गर्दै स्मार्ट फोनका एप्लिकेसन्स चलाउन सकिन्छ । जहाँ पुगे पनि मोबाइलमा इन्टरनेट कनेक्ट गर्ने बित्तिकै मानिस संसारसँग जोडिन्छन् । अब फोरजी टेक्नोलोजी लगभग आइसकेको छ, यसले मोबाइल इन्टरनेटको बजार अझ बढाउने निश्चित छ । गुगलको एन्ड्रोइड, एप्पलको आईओएस, माइक्रोसफ्टको विन्डोज, रिमको ब्लाकबेरी अपरेटिङ सिस्टम (ओएस) अन्तर्गतका ४ किसिमका स्मार्ट फोनसेट बजारमा उपलब्ध छन् ।