केदार दाहाल
काठमाडौं, २९ चैत – पर्यटन क्षेत्रले २०७१मा सबैभन्दा बढी उतारचढाव बेहोर्नुपरेको छ । लगानीका हिसाबले सुखद वर्ष भए पनि नीतिगत रूपमा भने अन्तसम्म आइपुग्दा उपलब्धि प्रायः शून्य भए । यो वर्षको अन्त्यमा आइपुग्दा पर्यटन प्रवद्र्धनका मुख्य ४ संस्था नेतृत्वविहीन हुन पुगेका छन् ।
सबैभन्दा बढी चर्चा नेपाल पर्यटन बोर्डको भ्रष्टाचार प्रकरण हुन पुगेको छ, जसका कारण वर्षको अन्त्यमा आएर २ वहालवला सचिवसहित २३ जना कर्मचारीविरुद्ध अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले विशेष अदालतमा भ्रष्टाचार मुद्दा दायर भएको छ । बोर्डको अनियमितता प्रकरणकै कारण नेपाल पर्यटन बोर्ड खाली भएपछि संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयबाट कर्मचारी पठाएर कार्यसञ्चालन गर्नुपर्ने अवस्था सिर्जना भएको छ भने नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणका महानिर्देशक रतिशचन्द्रलाल सुमनसमेत अनियमिता प्रकरणमा मुछिएपछि प्राधिकरणसमेत नेतृत्वविहीन हुन पुगेको छ । त्यस्तैगरी नेपाल वायुसेवा निगमका महप्रबन्धक मदन खरेलले राजीनामा दिएपछि डेढ महिनादेखि निगम नेतृत्वविहीन हुन पुगेको छ ।
संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयअन्तर्गतको लुम्बिनी विकास कोष राजनीतिक नियुक्तिका कारण प्रभावित भएको छ ।
निगममा २७ वर्षपछि उत्साह
हवाई सेवा दिने नेपाल वायुसेवा निगममा जहाज नै नहुने अवस्था चिर्दै २७ वर्षपछि ३वटा नयाँ जहाज २०७१ सालमा भित्रिए, जसका कारण केही उत्साह थपेको छ । वैशाख १७ गते चीन सरकारले अनुदानका रूपमा दिएको जहाज एमए–६० जहाज नेपाल भित्रिएको थियो भने पुसमा चीनले नै अनुदानका रूपमा दिएको वाई–१२ ई जहाज निगमले भिœयाएको छ । यसै वर्ष निगमले एयरबस ए–३२० सिरिजको वाइडबडी जहाज नेपाल भिœयाएपछि निगममा अर्को नयाँ उत्साह नै थपेको छ, जसका कारण गुमाउँदै गएका उडान गन्तव्यहरूमा उडान सुरु गर्दै लगेको छ निगमले । निगमको अर्को एयरबस आगमी वैशाख १७ गते नेपाल आउँदैछ । अब निगमसँग एयरबस ए–३२० सिरिजका २ जहाज र बोइङ–७५७ सिररिजका २ गरी ४ वटा जहाज हुँदैछन् । जसबाट सातामा ५० अन्तर्राष्ट्रिय उडान भर्दैैछ । यो निगममा उत्साह बढाउने प्रमुख उपलब्धि भएको छ । निगमको व्यवस्थापन लुफ्थान्सालाई दिने प्रस्तावले समेत हल्ली–खल्ली गरेको छ, जसमा कोही पक्षमा उभिए त कोही विपक्षमा उभिएका छन् ।
लगानीमा छलाङ
नेपालको पर्यटन इतिहासमा एकपटक दर्जनौं होटलमा लगानी आएको छ भने विदेशी लगानीको क्यासिनोसमेत सञ्चालनमा आएका छन् । त्यस्तैगरी स्वदेशी र विदेशीको लगानीेमा अन्तर्राष्ट्रिय उडानका लागि हिमालयन एयरलाइन्सले उडान भर्ने तयारीमा छ । यो वर्ष होटलमा मात्र ४३ अर्ब ५० करोड रुपैयाँ लगानी भित्रिएको छ । अन्तर्राष्ट्रिय एयरलाइन्समा ३ अर्ब रुपैयाँ लगानी भएको छ । सांग्रिलाको क्यासिनोमा अन्तर्राष्ट्रिय ब्रान्ड सिल्भर हेरिटेजले ३ अर्ब रुपैयाँ लगानी गरेको छ, जसले ठूला लगानीकर्तालाई क्यासिनोमा आउने अरू वातावरण सहज बनाइदिएको छ । उपत्यकामा निर्माणको तयारीमा रहेका पाँचतारे होटलमा गैरआवासीय नेपाली संघ (एनआरएनए) का अध्यक्ष शेष घले, नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका पूर्वअध्यक्ष सुरज वैद्य, छायादेवी सेन्टर, सुमार्गी ग्रुप, एमएस ग्रुप, सिल्भर हेरिटेज र नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणले लगानी गर्ने भएका छन् ।
गैरआवासीय नेपाली संघको संयुक्त लगानी र मोतीलाल दुगड अध्यक्ष रहेको ‘द सेन्चुरीयन ग्रुप’ र सिल्भर हेरिटेजले पनि उपत्यकाबाहिर पाँचतारे होटल निर्माण तयारी गरिरहेका छन् । पछिल्लो समय समिट होटल ग्रुपले ठमेल, कुपन्डोलको समिट होटललाई ठूलो स्केलमा विस्तार गर्न ६ अर्ब रुपैयाँ भन्दा बढी लगानी गर्ने बताएको छ ।
पूर्वाधारमा केही आशा
गत फागुनमा त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा टर्किस एयरको विमान धावनमार्गमा दुर्घटना भएपछि नेपालको अन्य मुलुकसँग ४ दिन सम्पर्क टुट्यो । मुलुकमा हजारौ यात्रु विश्वका विभिन्न मुलुकमा अलपत्र पर्न पुगे । नेपालमा प्रधानमन्त्री कार्यालयदेखि सामान्य जनतासम्म दोस्रो अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल आवश्यक रहेको महसुस गराउने कामसमेत टर्किस जहाजको दुर्घटनाले ग¥यो । बाराको निजगढमा निर्माण गर्ने भनिएको दोस्रो अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माणमा अपरिहार्यतामा जोड दिएको छ । सरकारले ढिलै भए पनि भैरहवामा गौतम बुद्ध क्षेत्रीय अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माणकार्य सुरु गरेर पूर्वाधार निर्माणमा केही आशा भने जगाउने काम गरेको छ । उक्त विमानस्थल आगामी ३ वर्षभित्रमा सञ्चालनमा ल्याउने सरकारी लक्ष्य छ । त्यस्तैगरी सरकारले पोखरामा निर्माण हुने क्षेत्रीय अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थललाई पनि प्राथमिकतामा राखेको छ । यसै वर्ष निर्माण कार्य सुरु गर्ने लक्ष्य भए पनि चीनको एक्जिम बैंकसँग ऋणसम्झौता हुन नसक्दा काम अगाडि बढ्न सकेन । पोखरा विमानस्थल पनि सन् २०१८ भित्रमा सञ्चालनमा ल्याउने सरकारी लक्ष्य छ ।
काठमाडौं, २९ चैत – पर्यटन क्षेत्रले २०७१मा सबैभन्दा बढी उतारचढाव बेहोर्नुपरेको छ । लगानीका हिसाबले सुखद वर्ष भए पनि नीतिगत रूपमा भने अन्तसम्म आइपुग्दा उपलब्धि प्रायः शून्य भए । यो वर्षको अन्त्यमा आइपुग्दा पर्यटन प्रवद्र्धनका मुख्य ४ संस्था नेतृत्वविहीन हुन पुगेका छन् ।
सबैभन्दा बढी चर्चा नेपाल पर्यटन बोर्डको भ्रष्टाचार प्रकरण हुन पुगेको छ, जसका कारण वर्षको अन्त्यमा आएर २ वहालवला सचिवसहित २३ जना कर्मचारीविरुद्ध अख्तियार दुरुपयोग अनुसन्धान आयोगले विशेष अदालतमा भ्रष्टाचार मुद्दा दायर भएको छ । बोर्डको अनियमितता प्रकरणकै कारण नेपाल पर्यटन बोर्ड खाली भएपछि संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयबाट कर्मचारी पठाएर कार्यसञ्चालन गर्नुपर्ने अवस्था सिर्जना भएको छ भने नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणका महानिर्देशक रतिशचन्द्रलाल सुमनसमेत अनियमिता प्रकरणमा मुछिएपछि प्राधिकरणसमेत नेतृत्वविहीन हुन पुगेको छ । त्यस्तैगरी नेपाल वायुसेवा निगमका महप्रबन्धक मदन खरेलले राजीनामा दिएपछि डेढ महिनादेखि निगम नेतृत्वविहीन हुन पुगेको छ ।
संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयअन्तर्गतको लुम्बिनी विकास कोष राजनीतिक नियुक्तिका कारण प्रभावित भएको छ ।
निगममा २७ वर्षपछि उत्साह
हवाई सेवा दिने नेपाल वायुसेवा निगममा जहाज नै नहुने अवस्था चिर्दै २७ वर्षपछि ३वटा नयाँ जहाज २०७१ सालमा भित्रिए, जसका कारण केही उत्साह थपेको छ । वैशाख १७ गते चीन सरकारले अनुदानका रूपमा दिएको जहाज एमए–६० जहाज नेपाल भित्रिएको थियो भने पुसमा चीनले नै अनुदानका रूपमा दिएको वाई–१२ ई जहाज निगमले भिœयाएको छ । यसै वर्ष निगमले एयरबस ए–३२० सिरिजको वाइडबडी जहाज नेपाल भिœयाएपछि निगममा अर्को नयाँ उत्साह नै थपेको छ, जसका कारण गुमाउँदै गएका उडान गन्तव्यहरूमा उडान सुरु गर्दै लगेको छ निगमले । निगमको अर्को एयरबस आगमी वैशाख १७ गते नेपाल आउँदैछ । अब निगमसँग एयरबस ए–३२० सिरिजका २ जहाज र बोइङ–७५७ सिररिजका २ गरी ४ वटा जहाज हुँदैछन् । जसबाट सातामा ५० अन्तर्राष्ट्रिय उडान भर्दैैछ । यो निगममा उत्साह बढाउने प्रमुख उपलब्धि भएको छ । निगमको व्यवस्थापन लुफ्थान्सालाई दिने प्रस्तावले समेत हल्ली–खल्ली गरेको छ, जसमा कोही पक्षमा उभिए त कोही विपक्षमा उभिएका छन् ।
लगानीमा छलाङ
नेपालको पर्यटन इतिहासमा एकपटक दर्जनौं होटलमा लगानी आएको छ भने विदेशी लगानीको क्यासिनोसमेत सञ्चालनमा आएका छन् । त्यस्तैगरी स्वदेशी र विदेशीको लगानीेमा अन्तर्राष्ट्रिय उडानका लागि हिमालयन एयरलाइन्सले उडान भर्ने तयारीमा छ । यो वर्ष होटलमा मात्र ४३ अर्ब ५० करोड रुपैयाँ लगानी भित्रिएको छ । अन्तर्राष्ट्रिय एयरलाइन्समा ३ अर्ब रुपैयाँ लगानी भएको छ । सांग्रिलाको क्यासिनोमा अन्तर्राष्ट्रिय ब्रान्ड सिल्भर हेरिटेजले ३ अर्ब रुपैयाँ लगानी गरेको छ, जसले ठूला लगानीकर्तालाई क्यासिनोमा आउने अरू वातावरण सहज बनाइदिएको छ । उपत्यकामा निर्माणको तयारीमा रहेका पाँचतारे होटलमा गैरआवासीय नेपाली संघ (एनआरएनए) का अध्यक्ष शेष घले, नेपाल उद्योग वाणिज्य महासंघका पूर्वअध्यक्ष सुरज वैद्य, छायादेवी सेन्टर, सुमार्गी ग्रुप, एमएस ग्रुप, सिल्भर हेरिटेज र नेपाल नागरिक उड्डयन प्राधिकरणले लगानी गर्ने भएका छन् ।
गैरआवासीय नेपाली संघको संयुक्त लगानी र मोतीलाल दुगड अध्यक्ष रहेको ‘द सेन्चुरीयन ग्रुप’ र सिल्भर हेरिटेजले पनि उपत्यकाबाहिर पाँचतारे होटल निर्माण तयारी गरिरहेका छन् । पछिल्लो समय समिट होटल ग्रुपले ठमेल, कुपन्डोलको समिट होटललाई ठूलो स्केलमा विस्तार गर्न ६ अर्ब रुपैयाँ भन्दा बढी लगानी गर्ने बताएको छ ।
पूर्वाधारमा केही आशा
गत फागुनमा त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलमा टर्किस एयरको विमान धावनमार्गमा दुर्घटना भएपछि नेपालको अन्य मुलुकसँग ४ दिन सम्पर्क टुट्यो । मुलुकमा हजारौ यात्रु विश्वका विभिन्न मुलुकमा अलपत्र पर्न पुगे । नेपालमा प्रधानमन्त्री कार्यालयदेखि सामान्य जनतासम्म दोस्रो अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल आवश्यक रहेको महसुस गराउने कामसमेत टर्किस जहाजको दुर्घटनाले ग¥यो । बाराको निजगढमा निर्माण गर्ने भनिएको दोस्रो अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माणमा अपरिहार्यतामा जोड दिएको छ । सरकारले ढिलै भए पनि भैरहवामा गौतम बुद्ध क्षेत्रीय अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थल निर्माणकार्य सुरु गरेर पूर्वाधार निर्माणमा केही आशा भने जगाउने काम गरेको छ । उक्त विमानस्थल आगामी ३ वर्षभित्रमा सञ्चालनमा ल्याउने सरकारी लक्ष्य छ । त्यस्तैगरी सरकारले पोखरामा निर्माण हुने क्षेत्रीय अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थललाई पनि प्राथमिकतामा राखेको छ । यसै वर्ष निर्माण कार्य सुरु गर्ने लक्ष्य भए पनि चीनको एक्जिम बैंकसँग ऋणसम्झौता हुन नसक्दा काम अगाडि बढ्न सकेन । पोखरा विमानस्थल पनि सन् २०१८ भित्रमा सञ्चालनमा ल्याउने सरकारी लक्ष्य छ ।
No comments:
Post a Comment