चिनियाँ जहाजको बिमा शुल्क २५ प्रतिशत घट्यो

केदार दाहाल
काठमाडौं, १२ साउन –  चिनियाँ जहाज निर्माता कम्पनी एभिक इन्टरनेसनल होल्डिङ कम्पनीले बिमामा लाग्दै आएको शुल्क २५ प्रतिशत घटाएको छ । चिनियाँ जहाजबाट आम्दानीको झन्डै आधा रकम बिमामा बुझाउँदै आएको नेपाल वायुसेवा निगमले २५ प्रतिशत छुट पाएपछि १ वर्षका लागि नवीकरण गर्न सोमबार पत्र पठाएको छ ।
निगमले चिनियाँ जहाज एमए–६० को बिमा शुल्क कुल मूल्यको ४.४७ प्रतिशत बुझाइरहेको थियो, जसको दैनिक २ लाख ४६ हजार रुपैयाँ पर्छ । छुटपछि दैनिक १ लाख ८५ हजार रुपैयाँमा झरेको छ । बिमा रकममा मात्र आगामी वर्ष ३ करोड २५ लाख रुपैयाँ बचाउने निश्चित भएको निगमको भनाइ छ । चिनियाँ जहाजले राम्रो उडान गरेर कमाएका बेला दैनिक ७ लाख रुपैयाँसम्म आम्दानी हुने गरेको छ ।
निगमले बिमा शुल्कबापत गत वर्ष एमए–६० को ९ करोड १० लाख रुपैयाँभन्दा बढी बुझाएको छ भने वाई–१२ ‘ई’ को ३ करोड रुपैयाँ हाराहारीमा बुझाउँदैछ । २५ प्रतिशत शुल्क घटाउँदा पनि एमए–६० मा बिमाको रकममात्र वार्षिक साढे २ करोड रुपैयाँ जोगिन्छ । वाई–१२ ‘ई’ को ७५ लाख रुपैयाँ बच्छ ।
निगमले यसअघि बिमाको रकम नघटाए नवीरकण नगर्ने भन्दै वैशाख ११ मा साउनसम्मका लागि मात्र नवीकरण गरेको थियो । “बिमाको रकममा हाल २५ प्रतिशत घटाउने गरी प्रस्ताव आएपछि हामीले नवीकरणका लागि सोमबारै पत्र पठाएका छौं,” निगमका प्रवक्ता रामहरि शर्माले भने, “राम्रो आम्दानी गरेको बेलामात्र हो, नत्र हामी चिनियाँ जहाजबाट सधैं घाटामा छौं ।”
निगमले चीनबाट ल्याएका जहाजको बिमा रकम उच्च भएको भन्दै घटाउन आग्रह गरे पनि चिनियाँ पक्षले चासो दिएको थिएन । संस्कृति, पर्यटन तथा नागरिक उड्डयन मन्त्रालयलाई बिमाको विषयमा कुरा गरिदिन उसले पटक–पटक आग्रह गरेको थियो । नेपालको आन्तरिक उडानमा बढी जोखिम रहेको भन्दै उसले बिमा रकम घटाउन भन्दै आएको थियो ।
२ मध्ये एमए–६० विमान ०७१ वैशाख १४ मा र १८ सिटयुक्त वाई– १२ ‘ई’ कात्तिक १७ मा काठमाडौं आएका थिए । एमए–६० ले असार ११ तथा वाई–१२ ‘ई’ले पुस ३ बाट नियमित उडान सुरु गरेका थिए । निगमले राष्ट्रिय बिमा संस्थानमार्फत बेलायतको एक कम्पनीसँग चिनियाँ जहाजको बिमा गरेको छ ।
एयरबस वा बोइङका ठूला जहाजका तुलनामा ३ गुणा बढी बिमा शुल्क रहेको भन्दै निगम चिनियाँ जहाज निर्माता कम्पनीसँग रुष्ट थियो । निगमले युरोपेली जहाज निर्माता कम्पनी एयरबससँग खरिद गरेको ‘ए’ ३२०–२०० सिरिजका जहाजको ०.५५ प्रतिशत र अमेरिकी कम्पनी बोइङको करिब ३ दशकदेखि सञ्चालित ‘बी’ ७५७ सिरिज जहाजको डेढ प्रतिशतमात्र बिमा शुल्क तिर्दै आएको छ ।

‘असोजभित्र जहाजका समस्या समाधान’
चिनियाँ कम्पनी एभिकले असोजभित्र निगमले राखेका माग पूरा गर्ने प्रतिबद्धता पनि जनाएको छ । “स्पेयर पार्ट, तालिम तथा पाइलट असोजभित्र दिन चिनियाँ पक्ष तयार देखिएको छ,” प्रवक्ता शर्माले भने ।
चिनियाँ जहाजको उडान क्षमता कम भएको भन्दै निगम सञ्चालक समितिले पर्यटन मन्त्रालयलाई पत्राचार गरी समस्या समाधानका लागि चीनसँग वार्ता गरिदिन आग्रह गरेको थियो । निगमले यी जहाजका समस्या समाधान नभए चीनबाट ल्याउन बाँकी ४ जहाज नल्याउने र सञ्चालनमा रहेका २ जहाज पनि फिर्ता पठाउने निर्णय गरेको थियो । मन्त्रालय र निगमसँगको त्रिपक्षीय छलफलमा चिनियाँ पक्ष माग पूरा गर्न सहमत भएको शर्माले बताए ।
बाँकी ४ जहाजको बारेमा अगस्टपछि निर्णय हुने निगमले जनाएको छ । माग पूरा हुनेबित्तिकै बाँकी ४ जहाज खरिद प्रक्रिया अगाडि बढाउने निगमले बताउँदै आएको छ । चीनले वाई–१२ ‘ई’ र एमए–६० अनुदानको रूपमा दिएको हो । बाँकी ३ वटा वाई–१२ ‘ई’ र एउटा एमए–६० सरल ऋणमा खरिद गर्ने सहमति छ ।
६ वटा जहाज किन्न ६ अर्ब ६७ करोड १० लाख रुपैयाँ अनुदान तथा एक्जिम बैंक मार्फत सहुलियत ऋण उपलब्ध गराइएको हो । उक्त रकममध्ये २ अर्ब ९४ करोड १० लाख रुपैयाँ एमए–६० र एउटा वाई–१२ ‘ई’ किन्न उपयोग गरिनेछ । बाँकी ३ अर्ब ७२ करोड ८० लाख रुपैयाँमा एउटा एमए–६० र ३ वटा वाई–१२ ‘ई’ जहाज ऋणमा खरिद गर्ने सम्झौता छ ।