ठगी गर्न नपाएपछि ट्याक्सी व्यवसायी आन्दोलनमा

केदार दाहाल
 काठमाडौं, २२ फागुन - यात्रुलाई ठग्दै आएका ट्याक्सीविरुद्ध ट्राफिक प्रहरी महाशाखाले कारबाही चर्काएपछि व्यवसायी र चालक आन्दोलनमा उत्रिएका छन् । ट्राफिकले कारबाही नरोके र प्रतिकिलोमिटर भाडा ५० रुपैयाँ कायम नगरे चक्काजामसम्म गर्ने चेतावनी उनीहरूले दिएका छन् । सडकमा नयाँ ट्याक्सी गुड्न नदिन पनि उनीहरू लागिपरेका छन् ।
ट्याक्सी व्यवसायीले कल फास्ट गरी मिटर चलाउने, मिटर नराख्ने, मिटरको सिल तोड्ने र मिटर नचल्ने बनाउने गरेपछि ट्राफिक प्रहरीले कारबाहीलाई तीव्रता दिएको हो ।
आन्दोलनरत ट्याक्सी व्यवसायी कारबाही नगर्न माग गर्दै मंगलबार खुलामञ्चमा जम्मा भएका थिए । भित्र बसेका यात्रुलाई समेत जबर्जस्ती ओरालेर ट्याक्सीलाई -यालीमा सहभागी गराइएको थियो । आन्दोलनमा जान नमान्ने ट्याक्सीलाई जबर्जस्ती ¥यालीमा सहभागी गराइएको भन्दै स्वयं व्यवसायीले नै विरोध गरेका छन् ।
सरकारले नयाँ ट्याक्सी दर्ता खोल्ने तयारी गरेकोमा समेत व्यवसायीले विरोध गरेका छन् । उनीहरूले पुरानै ट्याक्सी चलाउन पाउनुपर्ने माग गरेका छन् । सरकारले हाल ५ हजार नयाँ ट्याक्सी दर्ता खोल्ने तयारी गरिरहेको छ ।
“ट्याक्सी व्यवसायीले खुलेआम लुट्न पाउनुपर्छ भनी आन्दोलन गरेकोमा हाम्रो आपत्ति छ,” राष्ट्रिय उपभोक्ता मञ्चका महासचिव पुष्पराम पौडेलले भने, “यस्तो प्रवृत्तिको सबै क्षेत्रबाट विरोध हुनुपर्छ ।” सरकारले व्यवसायीको आन्दोलनका कारण नयाँ ट्याक्सी दर्ता प्रक्रियालाई रोक्न नहुने भन्दै उनले तत्काल दर्ता सुरु गर्नुपर्ने बताए ।
यातायात मन्त्रालयअन्तर्गत रहेको यातायात व्यवस्था विभागले १३ वर्षपछि काठमाडौंमा नयाँ ट्याक्सी दर्ता खोल्ने प्रक्रिया सुरु गरेको थियो । दर्ता नखोल्दा नेपाली उपभोक्ता पुरानो ट्याक्सी चढ्न बाध्य भएको भन्दै विभागले यस्तो तयारी थालेको हो । व्यवसायी स्वयंले नयाँ दर्ता खोल्न माग गर्दै आए पनि सिन्डिकेट चाहने व्यवसायीले यसको विरोध गर्दै आएका छन् । मंगलबारको विरोध यिनै व्यवसायीले गरेका हुन् ।
“केही व्यवसायी सिन्डिकेट चाहन्छन्, त्यसैले आन्दोलन गरिरहेका छन्, हामीलाई मान्य छैन,” एक व्यवसायी राम थापाले भने, “उनीहरू मिटर बिगारेर पैसा कमाउन चाहन्छन्, अहिले बढेको कारबाहीबाट डराएर आन्दोलनमा आएका हुन् ।”
आन्दोलनरत व्यवसायीले प्रतिकिलोमिटर ५० रुपैयाँ भाडा बनाउनुपर्ने समेत माग गरेका छन् । “हाल प्रतिकिलोमिटर ३२ रुपैयाँ रहेकोले बढाएर ५० बनाउनुपर्छ,” नेपाल राष्ट्रिय यातायात व्यवसायी सर्वोच्च महासंघका अध्यक्ष विष्णु सिवाकोटीले भने, “हामीले ट्राफिकको चेकजाँच र नयाँ ट्याक्सी दर्ताको समेत विरोध गरेका हौं । अहिले गुडिरहेका ट्याक्सी नै पर्याप्त रहेकाले नयाँ दर्ता खुलाउन हुँदैन ।”
विभागले आफ्नो प्रतिवेदनमा काठमाडौंमा ५ हजार ५ सय ५७ ट्याक्सीमात्र सञ्चालनमा रहेको बताएको छ । सोही प्रतिवेदनका आधारमा ट्याक्सीहरू गए गुज्रेको अवस्थामा रहेको निष्कर्षमा विभाग छ ।
उपत्यकामा १३ वर्षअघि झन्डै ९ हजार हाराहारीमा रहेका ट्याक्सी हाल ५ हजार ५ सय ५७ वटामात्र सञ्चालनमा देखिएका छन् ।
आन्दोलन गर्न भन्दै व्यवसायीले प्रत्येक ट्याक्सीसँग जबर्जस्ती १ हजार रुपैयाँसमेत उठाएको आरोप छ ।