काठमाडौं, १० चैत - नेपाल वायुसेवा निगमले दुई साताभित्र नयाँ जहाज खरिदसम्बन्धी सम्झौता गर्ने भएको छ । बाबुराम भट्टराई सरकार परिवर्तनसँगै युरोपेली कम्पनी एयरबससँग वार्ता रोकेको निगमले चुनावी सरकारको पूर्णतासँगै पहिलो र महत्वपूर्ण सम्झौताको तयारी गरेको हो ।
“नेपाललाई जतिसक्दो छिटो जहाज चाहिएको छ र वार्ता पनि अगाडि बढिरहेकाले १५ दिनभित्रै एयरबसको टोलीसँग महत्वपूर्ण सहमति गर्दैछौं,” निगम महाप्रबन्धक मदन खरेलले भने, “यो अन्तिम सहमति नभए पनि खरिद प्रक्रियाका लागि महत्वपूर्ण सुरुवात हुनेछ ।” यस पटकको वार्ता सहमतिमा पुगे निमगले २०१५ मार्चदेखि अप्रिलसम्म दुई वटा जहाज पाउने उनले बताए ।
नयाँ जहाज खरिद प्रक्रिया तीन वर्षदेखि अवरुद्ध भएकोमा केही समयअघिमात्रै सुचारु भए पनि कुनै वार्ता निष्कर्षमा पुगेका छैनन् । निगमलाई विमान बेच्न आएको एयरबसको वार्ता टोलीसँग दुई साताअघि भएको वार्ता पनि निष्कर्षविहीन भएपछि फिर्ता भएको थियो । त्यही वार्तालाई नै निष्कर्षमा पु¥याउने निगमको तयारी भए पनि सरकार फेरबदल तथा प्राविधिक कारणले छलफल स्थगित गरिएको थियो । तत्कालीन प्रधानमन्त्री बाबुराम भट्टराईको मन्त्रिपरिषद्ले दुई जहाज खरिद गर्ने निर्णय गरेलगत्तै वार्ता टोली नेपाल आएको थियो । टोली आगामी साता फेरि नेपाल आउन लागेकाले पहिलो चरणको सम्झौता गर्ने तयारीमा निगम छ ।
तीन वर्षअघि निगमले ग्लोबल टेन्डर आह्वान गरी दुई जहाज किन्ने प्रक्रिया थालेको थियो । उसले तत्कालीन समयमा न्यारो बडीको ए ३२०–२०० र वाइड बडी ए ३३०–२०० सिरिजका दुई जहाज खरिद गर्ने निर्णय गरेको थियो ।
तत्कालीन संसद्को सार्वजनिक लेखा समितिले जहाज खरिद प्रक्रिया सार्वजनिक खरिद ऐनविपरीत भएको भन्दै २०६६ पुस १३ मा खारेज गरेको थियो । तर, लेखाको निर्णय बदर गर्दै प्रक्रिया सुचारु गर्न सर्वोच्च अदालतले आदेश दिएपछि निगमले पुनः प्रक्रिया सुरु गरेको थियो ।
हाल सबै निकाय र क्षेत्र सकारात्मक रहेकाले जहाज आउनेमा सबैलाई ढुक्क रहन खरेलले आग्रह गरे । धेरैतिर जहाजको मूल्यमा सहमति हुन नसकेको चर्चाप्रति संकेत गर्दै उनले ‘प्राविधिक कुरामात्र मिलाउन बाँकी रहेको’ बताए ।
पाँच वर्षअघि युरोपभर चरम आर्थिक मन्दी भएका बेला नेपालले जहाज खरिद गर्न लागेकोले त्यतिबेला सस्तो मूल्यमा सम्झौता भए पनि विभिन्न कारणले जहाज नेपाल नभित्रिएको खरेलले बताए । तर, हाल नेपालले पुरानो मूल्यमा नेपालले जहाज नपाउने उनले प्रष्ट पारे । “हामी जहाजको मूल्यभन्दा अन्य प्राविधिक कुरामा मात्र अड्किएकाले छिट्टै सहमति हुन्छ,” उनले भने ।
तीन वर्षअघि भएका सबैखाले गल्तीलाई सबै पक्षले स्वीकार गरेकाले अब त्यस्तो प्रकृतिको नोक्सानी नहुनेमा सरकार तथा पर्यटन क्षेत्रसमेत आशावादी भएको उनको भनाइ छ ।
निगमले २५ वर्षदेखि नयाँ जहाज खरिद गर्ने प्रक्रिया थाले पनि अन्तिम समयमा आएर सबै प्रयास तुहिँदै आएका छन् ।
दुई वर्षलाई जहाज भाडामा
निगमले जहाज अर्डर दिइसकेपछि आइपुग्न दुई वर्ष लाग्ने भएकाले त्यतिन्जेलसम्म एउटा जहाज भाडामा ल्याउन लागेको छ । उसले केही साताअघि आन्तरिक समिति गठन गरी भाडामा ल्याउने प्रक्रिया थालेको हो ।
“कुन प्रक्रियाबाट कस्तो जहाज ल्याउन सकिन्छ भनेर समितिले प्रतिवेदन तयार पारिरहेको छ,” नायब महाप्रबन्धक तथा समितिका संयोजक राजु केसीले भने, “नयाँ जहाज किन्ने प्रक्रिया लम्बिएपछि भाडामा ल्याउने प्रक्रिया थालेका हौं, केही साताभित्र निर्णयमा पुगिन्छ ।”
निगमले सुरुमा दुई वर्षका लागि एउटा १ सय ९० सिटको जहाज भाडामा ल्याउनेछ । हाल निगमका दुई बोइङ ७७७ जहाजले अन्तर्राष्ट्रिय र अन्य तीन वटा जहाज आन्तरिक उडानमा छन् ।
“नेपाललाई जतिसक्दो छिटो जहाज चाहिएको छ र वार्ता पनि अगाडि बढिरहेकाले १५ दिनभित्रै एयरबसको टोलीसँग महत्वपूर्ण सहमति गर्दैछौं,” निगम महाप्रबन्धक मदन खरेलले भने, “यो अन्तिम सहमति नभए पनि खरिद प्रक्रियाका लागि महत्वपूर्ण सुरुवात हुनेछ ।” यस पटकको वार्ता सहमतिमा पुगे निमगले २०१५ मार्चदेखि अप्रिलसम्म दुई वटा जहाज पाउने उनले बताए ।
नयाँ जहाज खरिद प्रक्रिया तीन वर्षदेखि अवरुद्ध भएकोमा केही समयअघिमात्रै सुचारु भए पनि कुनै वार्ता निष्कर्षमा पुगेका छैनन् । निगमलाई विमान बेच्न आएको एयरबसको वार्ता टोलीसँग दुई साताअघि भएको वार्ता पनि निष्कर्षविहीन भएपछि फिर्ता भएको थियो । त्यही वार्तालाई नै निष्कर्षमा पु¥याउने निगमको तयारी भए पनि सरकार फेरबदल तथा प्राविधिक कारणले छलफल स्थगित गरिएको थियो । तत्कालीन प्रधानमन्त्री बाबुराम भट्टराईको मन्त्रिपरिषद्ले दुई जहाज खरिद गर्ने निर्णय गरेलगत्तै वार्ता टोली नेपाल आएको थियो । टोली आगामी साता फेरि नेपाल आउन लागेकाले पहिलो चरणको सम्झौता गर्ने तयारीमा निगम छ ।
तीन वर्षअघि निगमले ग्लोबल टेन्डर आह्वान गरी दुई जहाज किन्ने प्रक्रिया थालेको थियो । उसले तत्कालीन समयमा न्यारो बडीको ए ३२०–२०० र वाइड बडी ए ३३०–२०० सिरिजका दुई जहाज खरिद गर्ने निर्णय गरेको थियो ।
तत्कालीन संसद्को सार्वजनिक लेखा समितिले जहाज खरिद प्रक्रिया सार्वजनिक खरिद ऐनविपरीत भएको भन्दै २०६६ पुस १३ मा खारेज गरेको थियो । तर, लेखाको निर्णय बदर गर्दै प्रक्रिया सुचारु गर्न सर्वोच्च अदालतले आदेश दिएपछि निगमले पुनः प्रक्रिया सुरु गरेको थियो ।
हाल सबै निकाय र क्षेत्र सकारात्मक रहेकाले जहाज आउनेमा सबैलाई ढुक्क रहन खरेलले आग्रह गरे । धेरैतिर जहाजको मूल्यमा सहमति हुन नसकेको चर्चाप्रति संकेत गर्दै उनले ‘प्राविधिक कुरामात्र मिलाउन बाँकी रहेको’ बताए ।
पाँच वर्षअघि युरोपभर चरम आर्थिक मन्दी भएका बेला नेपालले जहाज खरिद गर्न लागेकोले त्यतिबेला सस्तो मूल्यमा सम्झौता भए पनि विभिन्न कारणले जहाज नेपाल नभित्रिएको खरेलले बताए । तर, हाल नेपालले पुरानो मूल्यमा नेपालले जहाज नपाउने उनले प्रष्ट पारे । “हामी जहाजको मूल्यभन्दा अन्य प्राविधिक कुरामा मात्र अड्किएकाले छिट्टै सहमति हुन्छ,” उनले भने ।
तीन वर्षअघि भएका सबैखाले गल्तीलाई सबै पक्षले स्वीकार गरेकाले अब त्यस्तो प्रकृतिको नोक्सानी नहुनेमा सरकार तथा पर्यटन क्षेत्रसमेत आशावादी भएको उनको भनाइ छ ।
निगमले २५ वर्षदेखि नयाँ जहाज खरिद गर्ने प्रक्रिया थाले पनि अन्तिम समयमा आएर सबै प्रयास तुहिँदै आएका छन् ।
दुई वर्षलाई जहाज भाडामा
निगमले जहाज अर्डर दिइसकेपछि आइपुग्न दुई वर्ष लाग्ने भएकाले त्यतिन्जेलसम्म एउटा जहाज भाडामा ल्याउन लागेको छ । उसले केही साताअघि आन्तरिक समिति गठन गरी भाडामा ल्याउने प्रक्रिया थालेको हो ।
“कुन प्रक्रियाबाट कस्तो जहाज ल्याउन सकिन्छ भनेर समितिले प्रतिवेदन तयार पारिरहेको छ,” नायब महाप्रबन्धक तथा समितिका संयोजक राजु केसीले भने, “नयाँ जहाज किन्ने प्रक्रिया लम्बिएपछि भाडामा ल्याउने प्रक्रिया थालेका हौं, केही साताभित्र निर्णयमा पुगिन्छ ।”
निगमले सुरुमा दुई वर्षका लागि एउटा १ सय ९० सिटको जहाज भाडामा ल्याउनेछ । हाल निगमका दुई बोइङ ७७७ जहाजले अन्तर्राष्ट्रिय र अन्य तीन वटा जहाज आन्तरिक उडानमा छन् ।
No comments:
Post a Comment