रोयल्टी घटाउन नसकिने मन्त्रालयको निर्ण्र्ाा सबै पदमार्ग बन्द गर्र्छौ-व्यवसायी

केदार दाहाल
काठमाडौं, १७ जेठ र्
पर्यटन तथा नागरिक उड्डयान मन्त्रालयले नेपाल घुम्न आउने पर्यटक संग लिने गरेको बिभिन्न शिर्षका रोयल्टी नघटाउने निष्कर्षा पुगेको छ । यस अघि व्यवसायी संगै रोयल्टी घटाउन पटक पटक सुझाव गृहमन्त्रालय लाई पठाउने गरेको पर्यटन मन्त्रालयले अव रोयल्टी घटाउन नभएर व्यवस्थित बनाउन लाग्नु पर्ने निर्ण्र्ााा पुगेको जानकारी दिएको छ । पर्यटन मन्त्रालयको उक्त निर्ण्र्ाासंगै गृहमन्त्रालय अर्न्तरगत रहेको अध्ययागमन तथा सिमा सुरक्षा शाखाले घुम्ने मुख्य ट्रेकिङरुटहरुमा पर्यटकको जानकारी तथा सुरक्षाको लागि भन्दै रोयल्टी घटाउन सहमत हुन नसकिने बताउँदै आएको बेला थप वल पुगेको छ ।
यता नेपाल सरकारले पदयात्रामा लगाउने गरेको महंगो शुल्कका कारण नेपालमा लक्ष्य बमोजिम पदयात्रामा पर्यटक भित्र्याउन नसकेको भन्दै ट्रेकिङ क्षेत्रमा कार्यरत व्यवसायीहरुले उक्त शुल्क तत्काल नघटाए सम्पर्ूण्ा पदमार्ग बन्द गर्ने चेतावनी दिइरहेको बेला पर्यटन मन्त्रालयले भने रोयल्टी घटाउन पहल नगर्ने बताएको हो ।
नेपालको पदमार्ग, पर्वतारोहण तथा संरक्षण क्षेत्रमा लाग्ने गरेको रोयल्टीले पर्यटक आगवनदरमा कुनै असर नगरेको बरु त्यसलाई व्यवस्थित बनाउने मनस्थितिमा मन्त्रालय पुगेको पर्यटन तथा नागरिक उड्डयान मन्त्रालयका सह-सचिव तथा प्रवत्ता लक्ष्मण भट्टर्राईले बताए । "रोयल्टीकै कारणले पर्यटक नआउने भन्ने होइन रहेछ, हाम्रो अध्ययानले त्यही देखायो," भट्टर्राईले भने । "अव पदमार्ग लगायत अन्य पर्यटन गतिविधि हुने स्थानको अध्ययान गरी व्यवस्थित बनाउन लाग्ने छौ रोयल्टी घटाउन होइन," उनले भने ।
सरकारले नयाँ पदमार्ग पनि नदिने र भएकाहरुलाई बन्देज लगाउने नियतले नेपालको पर्यटन अगाडी नबढ्ने भन्दै ट्रेकिङ एजेन्टस् एशोसिएशन अफ नेपाल -टान) का महासचिव राजेन्द्र बजगाँइ रोयल्टी घट्ने मात्र होईन खारेज हुन पर्छ भन्छन । दार्चुला, हुम्लामा पर्यटक लैजान सरकार पर््रबद्धनका कार्यक्रम गर्ने भन्ने तर त्यस क्षेत्रमा जान नसक्ने गरी गृह मन्त्रालय मार्फ भारी दस्तुर असुली गर्दा पर्यटक गतिविधी बर्षोै सम्म हुन नसक्ने बजगाईको तर्क छ । आफ्नो कार्यकालमा मात्र तिन पटक गृह मन्त्रालयमा सुझाव पठाएको, तत्कालिन प्रधानमन्त्री माधवकुमार नेपाललाई भेटेर कुरा उठाएको तर समस्या जहाँको त्यही रहेको बजगाँइको गुनासो छ ।
"यसरी नेपालमा पदयात्रा नफष्टाउने टानले निष्कर्षनिकालेर अव सरकार संग कडारुपमा प्रस्तुत हुने निर्ण्र्ााा पुगेका छौ," बजगाँइले भने । नेपालको पर्यटनको प्रमुख क्षेत्र पदमार्गलाई लिने गरेको भएपनि कार्यन्वयन तहमा त्यो नदेखिएकोले समस्य बढ्दै गएको बजगाँइको भनाई छ ।
नेपाल सरकारले पदयात्रा गर्दा लाग्ने दस्तुर सामुहिक र प्रतिव्यक्ति छुट्टा-छुट्टै लिने गरेको छ । माथिल्लो मुस्ताङ क्षेत्र र माथिल्लो डोल्ला क्षेत्रमा पदयात्रा गर्दा लाग्ने रकम पहिलो १० दिनमा प्रतिव्याक्ती ५ सय डलर वा सो वरावर १० दिन पछी प्रतिव्याक्ती ५० डलर थपिदै जानेछ ।
मनास्लु क्षेत्रमा सेप्टेम्वर देखि नोभेम्वर सम्म ७० डलर र ७ दिन पछी १० डलर ले थपिदै जाने छ त्यो रकम डिसेम्वर देखि अगष्ट सम्म ५० डलर र १० दिन पछी ७ डलर ले थपिदै जाने प्रावधान छ । हुम्ला सिमिकोट पद यात्रा गर्दा पहिलो एक हप्तामा दिन प्रतिव्याक्ती ५० डलर लाग्ने र पछी ७ डलरका दरले थपिदै जाने छ ।
उक्त क्षेत्रमा पर्यटक घुम्न जानको लागि लामो समय लाग्ने र एउटै पर्यटकले १० जना सम्म भरिया मात्र लैजाने गरेकोले पर्यटकलाई भारी रकम पर्ने भएको त्यस तर्फजाने पर्यटक नगन्य मात्रमा रहेको टानले बताएको छ । त्यस तर्फसामान्य पर्यटकहरुले पनि सहजै घुम्न सक्नेगरी मात्र रोयल्टी राख्नु पर्ने भन्दै व्यवसायीले बिगत केही बर्षअगाडी देखिनै माग गर्दे आएका छन । नेपाल घुम्न आउने पर्यटक मध्ये पदयात्रमा ३५ प्रतिशत जाने गरेको विभिन्न तथ्याङकले देखाएको छ ।