केदार दाहाल
काठमाडौं, १६ जेठ
मनास्लु संरक्षण क्षेत्रमा लगाइँदै आएको दस्तुर घटाउन गृहमन्त्रालयले आनाकानी गरेपछि पदयात्रा व्यवसायीहरूले मनास्लु पदमार्गमा पर्यटक लैजान बन्द गर्ने भएका छन् । यी व्यवसायीहरूको छाता संगठन ट्रेकिङ एजेन्सिज एसोसिएसन अफ नेपाल (टान) ले गृहलाई दबाब दिन पर्यटक पठाउनै बन्द गर्ने घोषणा गरेको छ ।
नेपालको अति महत्वपूर्ण पदमार्गमध्येको एक मनास्लु बन्द हुँदा नेपालमा पर्यटक आगमनमा समेत प्रभाव पर्ने व्यवसायीहरूको भनाइ छ । पर्यटकको आकर्षण बढ्दै गए पनि चर्को दस्तुरका कारण पर्यटक लैजान नसकिएको भन्दै व्यवसायीहरूले लामो समयदेखि दस्तुर कटौती गर्न सरकारसँग माग गरेका थिए । नेपाल पर्यटन वर्ष २०११ मनाइरहेका बेला सरकारले उक्त क्षेत्रको दस्तुर कटौती गर्ने आश्वासनमात्र दिएको तर नघटाएको उनीहरूको भनाइ छ ।
“सरकारसँग धेरै वर्षदेखि कुरा ग¥यौं तर गृहले दस्तुर घटाउन कहिल्यै चासो दिएन,” टानका महासचिव राजेन्द्र बजगाईंले भने, “सरकारी उपेक्षाकै कारण मनास्लु क्षेत्रको पदमार्ग नै बन्द गर्ने अवस्थामा पुग्यौं ।”
उनका अनुसार अब मनास्लु क्षेत्रको पदमार्ग केही दिनमै औपचारिक निर्णय गरेर अनिश्चतकालका लागि बन्द गरिने भएको छ । सरकारले पर्यटक भिœयाउने प्याकेज कार्यक्रम ल्याउनुको सट्टा चर्को दस्तुर लिएर धपाउन खोजेको आरोप उनले लगाए । “हामी सम्पूर्ण ट्रेकिङ व्यवसायीलाई उक्त क्षेत्रमा जाने पर्यटक बुकिङ नगर्न भन्छौं,” उनले भने, “टान नै अग्रसर भएपछि कुनै व्यवसायीले अब मनास्लु बुकिङ गर्नेछैनन् ।”
मनास्लु क्षेत्रमा ट्रेकिङ जाने पर्यटकले अन्य क्षेत्रमा भन्दा तेब्बरको हाराहारीमा दस्तुर तिर्नुपरेको भन्दै घटाएर सहज बनाउन टानले धेरै अघिदेखि माग गर्दै आएको थियो । पर्यटन वर्ष २०११ को सुरुवातदेखि नै दस्तुर विवाद समाधान गर्ने भनिए पनि पाँच महिना बितिसक्दा समेत समाधानको कुनै पहल नभएको महासचिव बजगाईंको भनाइ छ । मनास्लु क्षेत्रको दस्तुर विवाद चर्किंदै गएपछि पर्यटन मन्त्रालयले समाधानका लागि पहल गर्ने बताए पनि हालसम्म कुनै प्रक्रिया अगाडि बढाएको छैन ।
पर्यटन क्षेत्रको सरोकारवाला निकाय पर्यटन मन्त्रालय भए पनि त्यसको साँचो गृहले लिएकाले पर्यटन क्षेत्रमा धेरै समस्या देखिँदै आएको टानको ठहर छ । पर्यटनले गृहलाई समाधानका लागि सुझाव पठाए पनि गृहले सुरक्षाको कारण देखाउँदै आलटाल गरेको गुनासो व्यवसायीको छ ।
मनास्लु क्षेत्रमा पर्यटकलाई घुमाउन लैजाँदा अन्नपूर्ण संरक्षण क्षेत्रको बाटो भएर जानुपर्ने भएकाले अन्नपूर्ण र मनास्लु क्षेत्र दुवै स्थानमा दस्तुर तिर्नुपर्ने अवस्था छ । हाल व्यवसायीले दुवै क्षेत्रमा २–२ हजार रुपैयाँ दस्तुर बुझाउँदै आएका छन् । त्यसका अतिरिक्त गृहअन्तर्गत रहेको अध्यागमन विभागमा प्रतिव्यक्ति प्रतिहप्ताको ९० अमेरिकी डलर तिर्नुपर्ने प्रावधान छ ।
व्यवसायीका अनुसार ट्रेकर्स इन्फर्मेसन म्यानेजमेन्ट सिस्टम (टिम्स) बापत थप १० अमेरिकी डलर पर्यटकले तिर्नुपर्छ । पर्यटकलाई दुई हप्ताको समय चाहिने भएकाले उनीहरूले दस्तुरमात्र ३ सय डलर तिर्नुपर्ने बाध्यता छ । त्यत्ति नै समयका लागि अन्य क्षेत्रमा जाँदा १ सय डलर पनि दस्तुर लाग्दैन ।
मनास्लुलाई संवेदनशील क्षेत्रको रूपमा राख्दै गृहले कडाइ गरेका कारण दस्तुर घटाउन अटेर गर्दै आएको छ ।
No comments:
Post a Comment