आर्थिक क्षेत्रका विशेष गतिविधी

Wednesday, May 30, 2012

ग्रान्डी अस्पतालमा ५ अर्ब लगानी

केदार दाहाल
Nameकाठमाडौं, १० जेठ  - ग्रान्डी इन्टरनेसनल अस्पताल आगामी दसैंदेखि सञ्चालनमा आउने भएको छ । ग्रान्डी अस्पताल सञ्चालनमा आएपछि विश्वका उत्कृष्ट अस्पतालले दिने सुविधा उपलब्ध गराउने निर्माणकर्ताले दाबी गरेका छन् ।
बैंककको समितिभेज अस्पतालसँगको सहकार्यमा निर्माण डिजाइन भइरहेको उक्त अस्पतालको सञ्चालन तथा व्यवस्थापन पनि समितिकै रेखदेखमा हुने सम्झौता भएको छ ।  अस्पताल दुई चरणमा निर्माण सम्पन्न गर्ने योजनाअनुसार पहिलो चरणमा काम भइरहेको छ । पहिलो चरणको कार्य सम्पन्न भएपछि २ सय शैय्यामा अस्पताल सञ्चालनमा आउनेछ । दोस्रो चरणमा उक्त अस्पताललाई विस्तार गरी ५ सय शैय्यासम्म पु¥याइने योजना रहेको अस्पताल योजना समितिका अध्यक्ष रूप ज्योतिले बताए ।
२ सय शैय्या, ८ वटा शल्यचिकित्सा कक्ष रहने अस्पताल २३ रोपनी जग्गामा फैलिएको छ । काठमाडौंको धापासीमा रहेको उक्त अस्पताल १४ तले छ भने अस्पतालमा ३ वटा भ¥याङ तथा ५ वटा लिफ्ट रहनेछन् । पहिलो चरणमा २ अर्ब ६७ करोड रुपैयाँ लगानी रहने अध्यक्ष ज्योतिले जानकारी दिए ।
बैंककको समितिभेजसँग सहकार्य हुनुभन्दा पहिले जम्मा ८७ करोड रुपैयाँ लागत लाग्ने अनुमान गरिएकोमा समितिको सल्लाहमा योजना परिमार्जित भएपछि लागत २ अर्व ६७ करोड रुपैयाँ पुगेको ज्योतिले बताए । सिई कन्स्ट्रक्सन, ज्योति समूहलगायतको मुख्य लगानी रहेको अस्पतालमा अन्य थुप्रै लगानीकर्ता सेयर होल्डर छन् ।  १ अर्ब रुपैयाँ शेयर लगानी गर्न इच्छुकहरूबाट र बाँकी १ अर्ब ६७ करोड रुपैयाँ ऋण लिएर कार्य सञ्चालन भइरहेको ज्योतिको भनाइ छ । “अस्पतालमा धेरै सेयरधनीहरूको सहभागिता रहोस् भनी शेयर होल्डरहरूलाई ५० लाख रुपयाँ देखि ५ करोड रुपयाँको सिमा कायम गरिएको छ,”  ज्योतिले भने । ज्योति समूहको भने हाल १० करोड रुपैयाँ अस्पतालमा लगानी छ, पछि निर्माणक्रममा लगानी अपुग भए समूहले लगानी बढाउने ज्योतिले जानकारी दिए ।
विश्वस्तरीय मापदण्डका सबै प्रयोग गरी अस्पताल निर्माण गर्न लागेकाले लगानीमा कुनै कसर बाँकी नराख्ने उनले बताए । अस्पताललाई दोस्रो चरणमा विस्तार गर्न अनुमानित थप २ अर्ब रुपैयाँ लगानी आवश्यक पर्छ । “दोस्रो चरणको विस्तारसँगै अस्पताल ५ सय शैय्याको हुनेछ,” उनले भने । अस्पताल पूर्ण क्षमतामा सञ्चालनमा आउँदा झन्डै ५ अर्ब रुपैयाँ लगानी हुने छ । अस्पतालमा पहिलो चरणबाटै ५ सयभन्दा बढीले प्रत्यक्ष रोजगारी पाउने दाबीसमेत निर्माणकर्ताले गरेका छन् । 
अत्याधुनिक सेवायुक्त१४ तलाको अस्पतालमा एउटा तलाबाट अर्को तलामा कुनै कागजपत्र, रिपोर्ट, दिसा–पिसाब–रगत, स्पेसिमेन तथा औषधी पठाउनुपरेमा हावाबाट सञ्चालित ट्युब ट्रान्सपोर्ट सेवाबाट गरिनेछ । अस्पतालमा १ हजार २ सय ५० केभीएका दुईवटा डिजेल जेनेरेटर तथा आवश्यक ठाउँमा यूपीएस जडान हुने भएकाले विद्युत् आपूर्तिको समस्या रहनेछैन ।
अस्पतालमा बिरामी कुरुवा बसिरहनु नपर्ने भएकाले एक बिरामी एक नर्सको अवधारणामा सुविधा उपलब्ध गराइनेछ । बिरामी तथा बिरामीका आफन्तहरूको सुविधाका लागि कान्तिपथस्थित ज्योति भवनलाई केन्द्रका रुपमा विकास गरिने उनले बताए ।

हाल नेपालमा सञ्चालन भइरहेका अस्पतालहरूले दिने सेवा र सुविधाभन्दा कैयांै गुणा धेरै ग्रान्डी अस्पतालले उपलब्ध गराउने हुँदा सबैको पहुँच अस्पतालमा पु¥याउन आफुहरूले अहोरात्र काम गरिरहेको ज्योतिले जानकारी दिए ।
ग्रान्डी अस्पताल अन्य अस्पतालले लिइरहेको शुल्कभन्दा १० देखि १५ प्रतिशत मात्र महँगो हुने ज्योतिको अनुमान छ ।

     
 

बन्द–हड्तालका बेला पर्यटकलाई रात्रीकालीन सेवा

केदार दाहाल
काठमाडौं, ११ जेठ      
संविधान जारी गर्ने मिति नजिकिँदै गर्दा विभिन्न जातीय संघसंगठनले देशभर बन्द–हड्ताल जारी राखेपछि पर्यटन व्यवसायीहरूले पर्यटकलाई रात्रीकालीन सेवा उपलब्ध गराउन थालेका छन् ।
 अघिल्ला बन्दमा प्रेस, पर्यटक, एम्बुलेन्स, कूटनीतिक नियोगका गाडीहरूमा अवरोध नहुने गरे पनि हाल भइरहेको बन्दमा ती सबैलाई सुनियोजित रूपमा आक्रमण गरिन थालेपछि बाध्य भएर रात्रीकालीन सेवा उपलब्ध गराएको व्यवसायीको भनाइ छ । यसअघि बाध्यात्मक परिस्थितिमा मात्र पर्यटकहरूलाई रात्रीमा आवत–जावत गराउने परम्परा थियो । पछिल्लो समय आन्दोलनकारीले दिवा समयमा सडक अवरोध गरेपश्चात् पर्यटकलाई एकठाउँबाट अर्को ठाउँमा पु¥याउन कठिनाइ हँुदै आएको छ ।  
आन्दोलनकारीले रात्रीको समयमा कुनै अवरोध नगर्ने भएकाले आफूहरूले बाध्य भएर पर्यटकलाई रात्रीमा आवत–जावत गराइरहेको टुरिस्ट भेकल एसोसिएसन नेपालका अध्यक्ष रामहरि शर्माले बताए । “पर्यटकहरू रातको समयमा आवत–जावत गर्न नरुचाउने भए पनि व्यवसायीले बाध्यभएर रात्रीसेवा उपलब्ध गराउने विकल्प रोजेका हौं,” शर्माले भने । नेपाल आएका पर्यटकहरू भ्रमण अवधि छोट्याएर फर्कनेक्रम बढेको र काठमाडौंबाट बाहिरिनेको संख्या भने एकदमै न्यून रहेको शर्माले जानकारी दिए । “पर्यटकहरूलाई पोखरा, चितवन, लुम्बिनीलगायत क्षेत्रबाट रात्रीको समयमा काठमाडौं ल्याइरहेका छौं,” शर्माले भने ।
पर्यटन व्यवसायीहरूले रात्रीकालीन सेवाका लागि हाल ४० वटा पर्यटक सवारीको प्रयोग गरिरहेका छन् । उक्त सवारी विभिन्न स्थानबाट रातको समयमा आवत–जावत गराइएको छ । यसअघिको समयमा दैनिक सयौंको संख्याका पर्यटक गाडीहरूले पर्यटकलाई सेवा दिँदै  आएको व्यसायीको भनाइ छ । पर्यटन व्यवसायी तथा  नेपाल पर्यटन बोर्डको सहकार्यमा काठमाडौंमा भने पर्यटकीय क्षेत्र ठमेलबाट त्रिभुवन अन्तर्राष्ट्रिय विमानस्थलसम्म तीनवटा पर्यटक सवारीबाट सेवा दिइरहेको शर्माले जानकारी दिए । यसरी रात्रीको समयमा पर्यटकलाई आवत–जावत गराउन बाध्यात्मक परिस्थिति आउनु नेपालको पर्यटन क्षेत्रको भविष्यमाथिनै गम्भीर प्रश्न चिह्न खडा भएको शर्माले बताए ।
हालको बन्दले सबैभन्दा बढीमार ‘टुर एन्ड ट्राभल’लाई परेको ट्रेकिङ एजेन्सी एसोसिएसन अफ नेपाल (टान) का महासचिव मोहन लम्सालले बताए ।  हाल चितवन, पोखरा, लुम्बिनीलगायत क्षेत्रको भ्रमणमा आएका पर्यटक अलपत्र परेको बन्दकर्ताहरूले पर्यटक वहानमा समेत अवरोध गरेकाले रात्रीको समयमा मात्र पर्यटकलाई आवत–जावत गराउनुपर्ने समस्याले पर्यटकमा नकारात्मक सन्देश गएको लम्सालको भनाइ छ ।   
सन् २०१२ को पहिलो चार महिनामा नेपालमा पर्यटक आगमनदर हालसम्मकै उच्च रहेको भन्दै पर्यटन व्यवसायी उत्साहित भइरहेको बेला भएका बन्द तथा हड्तालले व्यवसायी भएको लम्सालले बताए ।  नेपालमा सन् २०१२ को  पहिलो चार महिनामा २ लाख ७ हजार ९ सय ६१ हवाई पर्यटकले नेपाल भ्रमण गरेका थिए । जुन संख्या पर्यटन वर्ष २०११ मा भन्दा २३.१ प्रतिशतले बढी हो । नेपालको पछिल्लो चार महिनामा पर्यटन आगवनदरले पर्यटन वर्षमा लिइएको १० लाख पर्यटक भिœयाउने लक्ष्य सन् २०१२ मा नै पुग्ने प्रतिक्रिया पर्यटन क्षेत्रका सरोकारवालाहरूले दिएका थिए ।      

            
 

३४ सय आरोहीद्वारा ६ हजार पटक आरोहण

केदार दाहाल
  • यस वर्ष १ सय ४५ विदेशी र २ सय ५ नेपाली चुचुरोमा
  • हालसम्म २ सय १० आरोहीले ज्यान गुमाए
  • आप्पा शेर्पाद्वारा २१ पटकको विश्व कीर्तिमान
  • हावा–हुरी र हिउँपहिरोका कारण जोखिम बढी 
 
 
Name
काठमाडौं, १५ जेठ - विश्वकै सबैभन्दा अग्लो चुचुरो सगरमाथाको शिखरलाई विभिन्न ३ हजार ४ सय आरोहीले अहिलेसम्म ६ हजारभन्दा बढी पटक आरोहण गरिसकेका छन् । ६० वर्षअघि सुरु भएको सगरमाथा आरोहण गर्ने र कृतिमानी राख्ने होडमा हालसम्म ६ हजारभन्दा बढी पटक सफलता प्राप्त भएकोे छ । 
सन् १९५३ देखि सन् २०११ सम्ममा ५ हजार ६ सय ४४ पटक सगरमाथा आरोहण भएको तथ्यांक छ । सन् २०१२ को पहिलो सिजन सकिएकाले यस वर्ष ३ सय ५० आरोहीले आरोहण गरेको एसियन टे«ेकिङ कम्पनीका अध्यक्ष आङछिरिङ शेर्पाले जानकारी दिए । “गत वर्ष र यस वर्ष समूह मात्र घटबढ भएको र संख्या भने उस्तै छ,” शेर्पाले भने । यस वर्ष १ सय ४५ विदेशी आरोहीले सगरमाथा आरोहण गरेका छन् भने २ सय ५ नेपालीले सगरमाथा आरोहण गरेको शेर्पाले जानकारी दिए । वसन्त र शरत् ऋतुमा गरी तिब्बती र नेपाली मोहडाबाट वार्षिक १ हजारभन्दा बढीले सगरमाथा आरोहण गर्दै आएका छन् । 
हालसम्म झन्डै ६ हजार पटक सगरमाथा आरोहण गरेको शेर्पाले बताए, तर आरोहण गर्ने व्यक्तिलाई हेर्ने हो भने हालसम्म ३ हजार ४ सय आरोहीले मात्र सगरमाथा आरोहण गरेका छन् । आरोहण सुरु भएदेखि हालसम्म २ सय १० आरोहीले ज्यान गुमाइसकेका छन् । यस वर्ष पनि आधा दर्जन आरोहीले ज्यान गुमाउनुप¥यो । गत वर्ष कुनै पनि दुर्घटना नभएको तर यस वर्ष अलि बढेको शेर्पाले बताए । यस वर्ष हावा–हुरी बढी चल्नुका साथै हिउँ–पहिरो पनि बढी गएकाले अलि बढी जोखिम बढेको उनको बुझाइ छ । 
विश्वभर नेपाललाई चिनाउने सगरमाथा जोगाउन सरकार र सम्बन्धीत क्षेत्र लाग्नुपर्ने शेर्पाको ठम्याइ छ । जलवायु परिवर्तनको मुख्य असर हिमाली क्षेत्रमा पर्दै गएकाले बेलैमा सबै पक्षले सोच्नुपर्ने उनको भनाइ छ । 
सन् १९५३ मे २९ गते का दिन तेन्जिङ नोर्गे शेर्पा र सर एडमन्ड हिलारीले ८ हजार ८ सय ४८ मिटरको उचाइको सगरमाथाको आरोहण गरेपछि पछिल्लो समय सगरमाथा आरोहण गर्न र कृतिमानी तोड्नलाई होडनै सुरु भयो । सन् १९५३ देखि हालसम्म एउटै आरोही आप्पा शेर्पाले २१ पटकसम्म आरोहण गरेर विश्व कीर्तिमान राखेका छन् । त्यस्तै गरी अन्यले पनि एउटै आरोहीले पटक–पटक आरोहण विभिन्न कृतिमान राखिसकेका छन् । 
सगरमाथा आरोहणमा सबैभन्दा बूढो उमेर, सबैभन्दा सानो उमेर र सबैभन्दा पाको पटक, सबैभन्दा छोटो समयमा, एकै सिजनमा धेरै पटक, चुचुरोमा बढी समय, बिना अक्सिजनजस्ता सगरमाथा आरोहणमा कीर्तिमान कायम भइसकेका छन् । सगरमाथा आरोहणका लागि सन् १९२४ मा जर्ज मेलोरीले ब्रिटिस आरोहण दलका साथ सगरमाथा आरोहण गर्ने कोसिस गरे पनि सफल हुन भने सकेनन । सन् १८८५ मा भारतको ज्यामितीय शास्त्रको सर्वेक्षणले सगरमाथाको उचाइ पत्ता लगाएको थियो । 
नेपाल सरकारले विगत पाँच वर्षदेखि मे २९ गतेलाई सगरमाथा दिवसका रूपमा मनाउँदै आएको छ । सन् १९५३ मे २९ गते का दिन तेन्जिङ नोर्गे शेर्पा र सर एडमन्ड हिलारीले विश्वको सबैभन्दा अग्लो सगरमाथाको सफल आरोहण गरेका थिए । सोही दिनलाई सरकारले प्रत्येक वर्ष सगरमाथा दिवसका रूपमा मनाउने पाँच वर्षअघि निर्णय गरेको थियो । यस वर्षको पाँचांै सगरमाथा दिवस पनि विभिन्न कार्यक्रम गरी मंगलबार मनाइँदैछ ।

६ वर्षमा सात गुणा बढे चिनियाँ पर्यटक

२०११ मा ४५ हजार आए
केदार दाहाल

Nameकाठमाडौं, १६ जेठ- नेपाल भ्रमण गर्ने चिनियाँ पर्यटक संख्या गएको ६ वर्षमा सात गुणाले बढेको छ । सन् २००६ मा हवाई मार्ग हँुदै नेपाल भ्रमण गर्ने चिनियाँ पर्यटक संख्या ६ हजार ५ सय ३१ थियो । गत वर्ष सन् २०११ मा सात गुणाले बढेर ४५ हजार ४ सय पुगेका छन् ।
चिनियाँ पर्यटक संख्या २०१२ को पहिलो चार महिनामा पनि उल्लेख्य वृद्धि भएको नेपाल पर्यटन बोर्डले जनाएको छ । यो अवधिमा १७ हजार ८ सय १८ चिनियाँले नेपाल भ्रमण गरेका छन् । यो संख्या गत वर्षभन्दा ३८.३ प्रतिशतले बढी हो । गत वर्ष १२ हजार ८ सय ८३ चिनियाँ नेपाल आएका थिए ।
“यो तथ्यांकले नेपाल चिनियाँ पर्यटकका लागि आकर्षक गन्तव्य हुँदै गएको देखाउँछ,” नेपाल एसोसिएसन अफ टुर एन्ड ट्राभल एजेन्ट्स (नाट्टा) का महासचिव अच्युत गुरागाईंले भने ।
सरकारले सन् १९९८ लाई नेपाल भ्रमण वर्ष मनाउँदा चिनियाँको आकर्षण रहे पनि त्यसको सात वर्षसम्म आगमनदर बढ्न सकेको थिएन । २००६ मा नेपाल भ्रमण गर्ने पर्यटकको संख्या ह्वात्तै बढेको हो । भाषा नै मुख्य समस्या रहेकाले यसलाई समाधान गर्न सके नेपालमा बर्सेनि लाखौ चिनियाँ पर्यटक नेपाल भ्रमणमा आउने महासचिव गुरागाईंले बताए ।
“पर्यटन वर्ष २०११ मा १ लाख चिनियाँ पर्यटक नेपाल भिœयाउने लक्ष्य राखेको भए पनि प्रचार–प्रसार तथा प्रवद्र्धन कार्यक्रम सञ्चालन गर्न नसक्दा पूरा भएन,” उनले भने, “चिनियाँहरू  उल्लेख्य रूपमा नेपाल आउन चाहे पनि चीन सरकारको अध्यागमन विभागबाट स्वीकृति लिनुपर्ने भएकाले पनि भारतीयझैं आउन नसकेका हुन् ।” चिनियाँ नागरिकले विदेश भ्रमण जानुअगावै सरकारको स्वीकृति लिनुपर्ने व्यवस्था छ ।
नेपालमा हवाई मार्गबाटमात्र नभएर स्थलमार्ग हुँदै पनि बर्सेनि हजारौंको संख्यामा चिनियाँ पर्यटक आउने गरेको जानकारी उनले दिए ।
सन् २००६ मा ६ हजार ५ सय ३१ पर्यटक आएकामा २००७ मा १ सय २० प्रतिशतले बढेको थियो । यो वर्ष १४ हजार ४ सय २६ चिनियाँ पर्यटक नेपाल आएका थिए । २००८ मा आगमननदर खासै बढेन । त्यतिबेला १४ हजार ७६ पर्यटकमात्र आएका थिए । २००९ मा ३२.७ प्रतिशतले वृद्धि भएको थियो । यो वर्ष १८ हजार ६ सय ७७ चिनियाँ आएका थिए । सन् २०१० मा सन् २००९ को भन्दा ३६.८ प्रतिशतले बढेको थियो । २०१० मा हवाइमार्ग हुँदै नेपाल आउने चिनियाँको संख्या २५ हजार ५ सय ५९ पुगेको थियो ।
२०११ को अन्त्यमा ४५ हजार ४ सय पुगेपछि पर्यटक व्यवसायी उत्साहित भएका छन् । यो संख्या २०१० को भन्दा ७७ प्रतिशतले बढी हो ।
नेपालमा चिनियाँ पर्यटकलाई घुमाउने धेरै समस्यामध्ये भाषा मुख्य भएकाले व्यवसायी चिनियाँ गाइड उत्पादनका लागि तालिम सञ्चालन गराउन लागिपरेका छन् । चिनियाँहरू सहरी तथा सुविधासम्पन्न क्षेत्रमा घुम्न मन पराउने भएकाले पनि टुर गाइड बढी आवश्यक रहेको नाट्टाले जनाएको छ । नेपालमा चिनियाँ पर्यटकका लागि जम्मा २० टुर एन्ड ट्राभल्सले काम गर्दै आएका छन् ।

सन् २००६ देखि हालसम्मको तथ्यांक
वर्ष (सन्)    संख्या     वृद्धि प्रतिशत
२००६    ६,५३१  
२००७    १४,४२६    १२०.९
२००८    १४,०७६    –२
२००९    १८,६७७    ३२
सन् २०१०     २५,५५९    ३६.८
२०११      ४५,४००    ७७
२०१२ को हालसम्म    १७,८१८